سن پوستی و تاثیر هیالورونیک اسید

پیری پوست انسان یک فرآیند بیولوژیکی پیچیده است که هنوز به طور کامل شناخته نشده است. این نتیجه دو فرآیند بیولوژیکی مستقل است. اولین مورد پیری ذاتی است، فرآیندی غیرقابل پیشگیری، که بر روی پوست به همان شکلی که روی همه اندام های داخلی تأثیر می گذارد، تأثیرگذار است. دوم پیری بیرونی است که در نتیجه قرار گرفتن در معرض عوامل خارجی، عمدتاً اشعه ماوراء بنفش (UV) است که به آن پیری نوری نیز گفته می شود. پیری ذاتی پوست تحت تأثیر تغییرات هورمونی است که با افزایش سن رخ می دهد، مانند تغییرات تدریجی. کاهش تولید هورمون های جنسی از اواسط دهه بیست و کاهش استروژن و پروژسترون مرتبط با یائسگی. به خوبی ثابت شده است که کمبود استروژن و آندروژن منجر به تخریب کلاژن، خشکی، از دست دادن خاصیت ارتجاعی، آتروفی اپیدرم و چروک شدن پوست می شود.

 

خشکی پوست یک بیماری شایع است که اکثر افراد در برخی از مراحل زندگی خود با آن مواجه می شوند. خشکی فصلی در طول ماه های سرد و خشک زمستان شایع است و شواهد نشان می دهد که خشکی پوست با افزایش سن شیوع بیشتری می یابد. علاوه بر این، برخی از بیماران دارای اختلالات ارثی مانند ایکتیوز هستند که منجر به خشکی مزمن پوست می شود.

 

نرم کننده ها و آبرسان ها سنگ بنای درمان بیماری های پوست خشک هستند و معمولاً در مرطوب کننده های بدون نسخه (OTC) عرضه می شوند. امروزه مصرف کنندگان و متخصصان پوست می توانند از میان انبوهی از مرطوب کننده ها انتخاب کنند. هر کدام شامل ترکیبی از موادی است که برای درمان یا بهبود علائم خشکی پوست طراحی شده اند. مواد به اصطلاح فعال در مرطوب کننده های اصلی OTC را می توان به سه دسته طبقه بندی کرد:

1. نرم کننده ها که پوست را نرم و صاف می کنند.

2. انسدادها، که سدی را ایجاد می کنند که روی سطح پوست قرار می گیرد و از دست دادن آب از طریق پوست جلوگیری می کند.

3. مرطوب کننده ها که آب را در لایه شاخی بدن می چسبانند و نگه می دارند.

شواهد نشان می دهد پوستی که دچار خشکی نیست عموماً دیرتر چروک شده و شاداب تر است. نحوه عملکرد آبرسان به تفصیل در مقالات بعد (در قسمت مجلات سایت بامداد کیمیا نفیس) توضیح داده خواهد شد.

برای جلوگیری از روند پیری صورت و کم کردن سن پوستی لازم است در لایه های پوستی تغییراتی اعمال شود:

1. اپیدرم پر آب شده و مواد مغذی به این لایه برسد تا سلول های فیبرو بلاست فعالیت چشم گیر تری داشته باشند.

2. درم توسط NMFها تقویت شود و همچنین به روش هایی که در مباحث بعدی ذکر خواهد شد کلاژن سازی تحریک شود.

3. هیپودرم با دریافت چربی بیشتر پوست فرو رفته را به بیرون براند.

به غیر از مورد 3 که در بالا ذکر شده، تقویت دو لایه بالایی پوست برای تقویت شدن نیاز به فاکتور های آبرسان دارند که راس آنها هیالورونیک قرار دارد.

هیالورونیک اسید: یک عامل محبوب ضد پیری

اسید هیالورونیک -به ویژه نمکی که با سدیم تشکیل می شود- یک عامل محبوب در برابر چین و چروک و سایر اثرات همزمان روند پیری است و گاهی اوقات بیشترین استفاده را دارد. این ماده به طور طبیعی توسط بدن تولید می شود که آن را به یک فعال بسیار قابل تحمل تبدیل می کند. به عنوان مثال، وظیفه اصلی این است که اطمینان حاصل شود که بدن زجاجیه چشم، با محتوای بالای آب آن، در چشم ثابت می ماند و می تواند کار کند، کیفیت خاص آن را تقویت می کند و ما را قادر به دیدن می کند. با این حال، در پوست نیز وجود دارد. پوست جوان حاوی مقادیر زیادی اسید هیالورونیک است. با افزایش سن، محتوای آن کاهش می یابد و پوست سفت و انعطاف پذیرتر به نظر می رسد. خطوط ریز از 25 سالگی به بعد شروع به شکل گیری می کنند و بعداً چین و چروک و شیار ایجاد می شود.

اسید هیالورونیک از طریق توانایی جذب آب بسیار محبوب است. این توانایی ارتباط نزدیکی با ساختار مولکولی آن دارد:

اسید هیالورونیک یک پلی ساکارید خطی است که از واحدهای D-گلوکورونیک اسید و N-استیل-D گلوکزامین تشکیل شده است. چگالی بسیار بالای گروه های OH در مولکول برای عملکرد آن حیاتی است. این گروه ها می توانند مقادیر زیادی آب را از طریق پیوندهای هیدروژنی جذب کنند:

تقریباً 6 گرم اسید هیالورونیک می تواند یک لیتر آب را جذب کند. بنابراین، توانایی آن در جذب مقادیر زیادی آب، به علاوه تحمل خوب آن، دو دلیلی هستند که چرا هیالورونیک اسید به طور مکرر در لوازم آرایشی برای کاهش اثرات جانبی روند پیری استفاده می شود.

اهمیت اندازه هیالورنیک اسید:

این مولکول دارای ساختاری غول پیکر است که اگر در تعداد کم پلیمری شود، نفوذ کرده به داخل و آبرسانی عمیق انجام می دهد. بدیهی است که قیمت این نوع از هیالورونیک اسید بالاتر از حالت درشت ملکول آن است. نوع درشت پلیمر هیالورونیک اسید فقط برای آبرسانی سطحی به کار می رود و در بهبود روند جوانسازی نقشی ندارد. 

حالت عمل هیالورنیک اسید:

نحوه عملکرد اسید هیالورونیک با توجه به جرم مولکولی آن -به عبارت دیگر، براساس اندازه و وزن متفاوت است. واحدهای بهم پیوسته تر و بنابراین، مولکول های بزرگتر (>2000 کیلو دالتون) در کنار مولکول های با اندازه متوسط (تقریباً 1800-1500 کیلو دالتون) و مولکول های کوچک (<50 کیلو دالتون) یافت می شوند. این ماکرومولکول های طبیعی به دلیل اندازه های متفاوتشان به اعماق مختلف به پوست نفوذ می کنند و به دلیل وجود گروه های OH که در بالا ذکر شد، رطوبت را به عمق پوست منتقل می کنند. این اثرات متفاوت را می توان با نگاه کردن به مثال خطوط پنجه کلاغی به وضوح نشان داد. مولکول های کوچکتر به عمق لایه پوست نفوذ می کنند و به چین و چروک اطراف چشم نفوذ می کنند و آب را به آنجا جذب می کنند و نوعی بالشتک زیر چروک تشکیل می دهند. با غلظت 0.1 درصد، عمق چین و چروک را می
توان پس از 60 روز حدود 11 درصد کاهش داد. رطوبت طولانی مدت آن را می توان تقریباً 16% و خاصیت ارتجاعی آن را تقریباً 13% افزایش داد. انواع اسید هیالورونیک با وزن مولکولی متوسط یا بالا به لایه های عمیق تر پوست نفوذ نمی کنند. آنها روی چین و چروک باقی می مانند، بنابراین اثری ایجاد می کنند که ماندگاری کمتری دارد اما از طرف دیگر فوری تر است. به طور خلاصه، اسید هیالورونیک آب را روی چین و چروک جذب می کند و یک بالشتک در آنجا تشکیل می دهد.

اگرچه اسید هیالورونیک با وزن مولکولی پایین برای درمان طولانی مدت ضد پیری موثرترین است، ترکیبی از اسیدهای هیالورونیک با وزن های مختلف بهترین نتایج را در یک محصول آرایشی به همراه دارد. یک اسید هیالورونیک فعال همه کاره، علاوه بر کاهش برخی عوارض جانبی قابل مشاهده ناشی از افزایش سن، چندین اثر دیگر نیز دارد، از جمله مهار التهاب، ترویج ترمیم بافت، کاهش تحریکات پوستی، یا درمان سندرم چشم خشک. به همین دلایل، اسید هیالورونیک علاوه بر استفاده در لوازم آرایشی، در محصولات پزشکی نیز استفاده می شود.
در ادامه مقالات سایت بامداد کیمیانفیس درباره تاثیر هر کدام یک از NMF ها صحبت خواهد شد.