لایه درم (دومین لایه پوست)

لایه درم یکی از مهمترین لایه های پوستی است چرا که درم لایه زنده پوست محسوب می شود و در واقع رشته های عصبی و رگ های خونی در این لایه وجود دارند و اپیدرم هیچ رگ خونی و اعصابی ندارد. درم متشکل از بافت همبندی است که بلافاصله در زیر اپیدرم قرار گرفته است.
ضخامت درم در پوست نواحی مختلف متفاوت می باشد و نازکترین قسمت درم ناحیه دور چشم بخصوص پلک چشم می باشد. درم از ماده زمینه ای بنام اسید هیالورونیک پوشیده شده است. اسید هیالورونیک ماده ای جادویی و خاص است که توانایی جذب آب تا 256 برابر وزن خود یعنی حدود هر گرم 6 تا 7 لیتر را دارد.

این ترکیب با جذب بیشتر آب در خود باعث شفافیت و شادابی پوست می گردد، به همین دلیل این ترکیب در بین محصولات پوستی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

سلول فیبروبلاست :

فیبروبلاست ها مهترین سلول های لایه درم هستند که کار آنها تولید کلاژن و الاستین می باشد. کلاژن و الاستین رشته های پروتئینی هستند که مانند بافت همبند باعث استحکام و قوام پوست می شوند. به مرور زمان تولید این پروتئین در پوست کاهش پیدا کرده و باعث ایجاد چروک ها در پوست می شود.

غدد درمیس

غدد سباسه

لایه درم شامل سه نوع غده پوستی است:

غدد سباسه، غدد اکرین یا مروکرین و غدد آپوکرین.

غدد سباسه معمولاً به فولیکول های مو متصل می شوند. آنها سبوم را ترشح می کنند یک ماده روغنی است که شامل مخلوطی از چربی ها است. سبوم پوست و مو را روان و ضد آب می کند. بیشترین مقدار سبوم در دوران بلوغ ترشح می شود.

غدد اکرین
پوست ما حاوی دو نوع غدد عرق یا غدد عرق آور است. غدد اکرین در بیشتر بدن وجود دارد و عرق را مستقیماً بر روی سطح پوست آزاد می کند. این عرق آبکی و تقریباً بی بو است. این ماده حاوی بسیاری از مواد شیمیایی محلول، از جمله آب، اوره (ماده زائد حاصل از متابولیسم
پروتئین)، اسید لاکتیک و کلرید سدیم است.

غدد آپوکرین

غدد آپوکرین فقط در مناطق خاصی مانند زیر بغل یافت می شود. آنها در دوران بلوغ فعال می شوند و مایع غلیظ، شیری و چربی را درون یک فولیکول مو آزاد می کنند. شرایط خاصی مانند استرس باعث تحریک ترشح مایعات از غدد آپوکرین می شود. هنگامی که مایع بی بو به سطح پوست می رسد باکتری ها آنرا تجزیه می کنند و ترکیبات بو ایجاد می کنند. عملکرد غدد آپوکرین ناشناخته است. گفته شده است که در گذشته (و شاید در حال حاضر) ترشح آنها حاوی فرومون بود که یک ماده شیمیایی است که جنس مخالف را به خود جلب می کند.

تار موها:

موها رشته های طویل ، متشکل از سلول های شاخی شده از جنس کراتین هستند که از سطح پوست بیرون آمده اند و اندازه آنها از نظر طول و قطر در قسمت های مختلف بدن، بسیار متغیر است. هر مو دارای یک قسمت بیرون از پوست به نام ساقه مو و یک قسمت درون پوستی به نام ریشه مو می باشد که هر دو قسمت ساختمان یکسانی دارند. مو از ساختمان لوله ای شکل و مشتق از اپیدرم و درم به نام فولیکول بوجود می آید. فولیکول مو ساختمان لوله ای است که از سطح اپیدرم شروع و انتهای عمقی آن در درم است.

مجرای پیلوسباسئوس یا فولیکول مو:

این مجرا تشکیل شده از سه قسمت غدد سباسه یا غدد چربی، عضله راست کننده و تار مو. این مجاری در همه جای بدن به غیر از کف دست و پا، روی لب ها ، پشت پلک و قسمت هایی از اندام های جنسی وجود دارند. به هر مجرا ممکن است یک یا چند غده سباسه چسبیده باشد.

رگ های خونی:

رگ های خونی در کل ناحیه درم و هایپودرم وجود دارند. وظیفه اصلی خون جاری در این رگ ها رساندن مواد غذایی و اکسیژن به پوست و تحویل گرفتن دی اکسید کربن از آن است. هنگام تغییرات دمای بدن ، این رگ ها گشاد و یا تنگ می شوند که این مسئله مکانیزم خوبی برای
تنظیم درجه حرارت بدن می باشد. گشاد شدن این رگ ها باعث می شود پوست صورتی و یا قرمز شود. جالب توجه است که در لایه اپیدرم هیچ رگ خونی وجود ندارد.

وظایف اصلی لایه درم :

لایه درم از یک غشاء ضخیم ارتباطی تشکیل شده است که در حقیقت شبکه بهم بافته ای است از مویرگ ها ی خونی و لنفی ، رشته ها و پایانه های عصبی وحسی ،کلاژن و فیبرهای پروتئینی الاستین که وظیفه آن ها نگهداری و حفظ رشته های عصبی می باشد.

فولیکول های مو ، مویرگ های خونی ، غده های چربی و عرق نیز در این لایه قرار دارند . وظیفه اصلی این لایه حفظ استحکام و ارتجاع پوست می باشد.

• اپیدرم را به کمک شبکه وسیع و ظریف مویرگ های خونی خود، تغذیه می کند 
• به کمک شبکه محکمی از کلاژن و رشته های پروتئینی الاستین، سبب استحکام بافت پوست می شود 
• خاصیت ارتجاعی و کشسانی پوست را تامین می کند 
• به عنوان یک منبع دخیره آب عمل می کند 
• پوست را در مقابل آسیب های مکانیکی محافظت می کند 
• نقش مهمی به عنوان یک گیرنده حسی و یک تنظیم کننده داخلی بازی می کند 
• فیبرهای پروتئینی کلاژن مسئول سفتی پوست می باشند.

فیبرهای پروتئینی الاستین موجب خاصیت ارتجاعی پوست می گردند. مواد ژله مانند که نگهدارنده آب پوست می باشند و غنی از قند های ضروری (پلی ساکرایدها) است.